• Okubeera n’obuzibu bw’okuzimba mu mubiri

• Ensonga z’obuzaale

Okumanya ensonga ezireeta olusavu mu kibumba kyombi kikulu nnyo mu kufuna obujjanjabi obutuufu n’okuziyiza okwongera okwonooneka kw’ekibumba kyombi.

Obubonero ki obulaga nti olina olusavu mu kibumba kyombi?

Obubonero bw’olusavu mu kibumba kyombi busobola obutategeerekeka mu ntandikwa. Naye, bw’ekizibu bwe kyeyongera, obubonero buno busobola okweyoleka:

• Obukoowu obw’amangu

• Obunafu

• Okulumwa mu kitundu eky’oluddakiika olw’omu

• Okuzimba mu lubuto

• Okuggwaamu amaanyi

• Okuzirika omubiri

• Okugwa mu maaso

Bw’ofuna obubonero buno, kikulu nnyo okulaba omusawo amangu ddala okufuna okukebera n’obujjanjabi obutuufu.

Engeri ki ez’okujjanjaba olusavu mu kibumba kyombi?

Waliwo amakubo ag’enjawulo ag’okujjanjaba olusavu mu kibumba kyombi. Ezimu ku ngeri ezisinga obukulu mulimu:

1. Okukyusa enneeyisa mu byokulya:

   • Kukendeza ku mmere ey’amasavu amangi n’ennyanyi

   • Kwongera ku kulya ebibala n’enva

   • Kunywa amazzi amangi

   • Kukendeza ku kunywera omwenge

2. Okukyusa obulamu:

   • Kwongera ku kukola dduyiro

   • Kukendeza ku buzito bw’omubiri

   • Kweewala omukka gw’e sigala

3. Okukozesa eddagala:

   • Eddagala eriggyawo amasavu mu musaayi

   • Eddagala erikendeza ku kuzimba mu mubiri

   • Eddagala ery’obulwadde bwa sukaali

4. Obujjanjabi obulala:

   • Okukozesa ebirime eby’obuwangwa

   • Okufuna obujjanjabi obw’okuddamu okuteekerateekera omubiri

   • Mu mbeera ez’enjawulo, okufuna okulongoosebwa kw’ekibumba kyombi

Kikulu nnyo okukkaanya n’omusawo wo ku ngeri y’obujjanjabi esinga okukugasa ng’osinziira ku mbeera yo ey’enjawulo.

Engeri ki ez’okuziyiza olusavu mu kibumba kyombi?

Okuziyiza olusavu mu kibumba kyombi kisinga okuba kirungi okusinga okujjanjaba. Wano waliwo engeri ezimu ez’okuziyiza olusavu mu kibumba kyombi:

• Kulya emmere ebalansiddwa era ey’obulamu

• Kukola dduyiro buli lunaku

• Kukuuma obuzito bw’omubiri obutuufu

• Kukendeza ku kunywera omwenge

• Kweewala omukka gw’e sigala

• Kukebera obuzibu bw’obulwadde bwa sukaali n’obuzito obungi mu musaayi

• Kunywa amazzi amangi

Okukuuma obulamu obulungi n’enneeyisa ennungi mu byokulya kisobola okukuyamba okwewala olusavu mu kibumba kyombi n’ebizibu ebirala eby’obulamu.

Obujjanjabi obw’obuwangwa bw’olusavu mu kibumba kyombi

Wabula obujjanjabi obw’ebyonna, waliwo n’obujjanjabi obw’obuwangwa obusobola okuyamba mu kujjanjaba olusavu mu kibumba kyombi. Ebimu ku bino mulimu:

• Okukozesa ebirime ng’eteeke n’obutungulu

• Okunywa amazzi ag’enyanjuki

• Okukozesa amafuta g’omuzeyituuni

• Okukozesa amafuta g’ebikajjo

• Okunywa caayi ow’ebikoola ebibisi

Naye, kikulu nnyo okujjukira nti obujjanjabi buno tebulina kukozesebwa mu kifo ky’obujjanjabi obwa sayansi obuweereddwa omusawo wo. Busobola okukozesebwa nga obuyambi ku bujjanjabi obulala.

Mu bufunze, olusavu mu kibumba kyombi lwe kizibu ekyetaaga okufaayo ennyo n’obujjanjabi obutuufu. Okukyusa enneeyisa mu byokulya, okukola dduyiro, n’okufuna obujjanjabi obutuufu bisobola okuyamba okujjanjaba n’okuziyiza ekizibu kino. Kikulu nnyo okukkaanya n’omusawo wo ku ngeri y’obujjanjabi esinga okukugasa ng’osinziira ku mbeera yo ey’enjawulo. N’obujjanjabi obutuufu n’enneeyisa ennungi, olusavu mu kibumba kyombi lusobola okujjanjabibwa n’okuziyizibwa.